مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

مقایسه تار و سه تار

مطمئناُ اسم تار و سه تار برای شما آشنا هستند؛ ولی احتمالا نمی دانید فرقشان در چیست. شاید افرادی که از موسیقی علمی ندارند در اولین نگاه آن دو را شبیه به هم بدانند. در این متن قصد داریم به تفاوت این دو با هم به طور کامل بپردازیم.

تفاوت ظاهری تار و سه تار

با دیدن تار تنها چیزی که به آن دقت می کنید ظاهر تار و سه تار است که آن دو را با هم متمایز می کند. در اینجا این تفاوت ها را ذکر خواهیم کرد.

  • تار نسبت به سه تار اندازه بزرگتری دارد و تار از دو کاسه در اندازه های کوچک و بزرگ برخوردار است. ولی سه تار دارای یک کاسه به شکل گلابی می باشد.
  • صفحه جلوی کاسه در سه تار چوبی بوده و جنس این چوب نیز از گردو یا توت خواهد بود؛ ولی صفحه تار کاسه ای از جنس پوست طبیعی یا مصنوعی دارد.
  • این دو از نظر خرک نیز با هم فرق دارند؛ خرک تار سایز بیشتری دارد و دارای دو پایه بوده که بر روی پوست قرار گرفته است.
  • در تار از ۶ سیم استفاده شده و به همین دلیل دسته پهن تری داشته؛ همچنین ۶ عدد گوشی در ابعاد بزرگتری دارد.
  • بعضی مواقع در سه تارهای حرفه ای در صفحه انگشت گذاری آنها از استخوان بکار رفته؛ ولی تار در بیشتر مواقع از جنس استخوان بوده و به شکل دو نوار سفید ساخته شده است.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

تفاوت در صدا دهی

در زمان نواختن سه تار ظرافت صدا توجه همه را جلب می کند ولی تار از نظر قدرت صدا در سطح بالاتری قرار دارد. همچنین از نظر دامنه صدا و وسعت صدا با یکدیگر فرق دارند. ممکن است بگویید وسعت صدا به چه شکل است. وسعت صدا به معنی تقسیم بندی می باشد که تعدادی نت زیر و تا بم را شامل می شود. ولی چگونه می توان تفاوت این دو را دانست؟ تفاوت این دو از نظر تعداد پرده بندی ها می باشد ؛ چون تار دارای ۲۸ پرده و سه تار دارای ۲۶ پرده خواهد بود.

صدای سه تار بر اثر تحولات آب و هوایی تغییری نمی کند؛ ولی به دلیل اینکه در تار از پوست استفاده شده، تحولات آب و هوایی در صدای آن تغییر ایجاد می کند و این باعث بم تر شدن صدا خواهد شد.

وزن تار نسبت به سه تار بیشتر است؛ به همین دلیل خانم ها بیشتر گرایش به یادگیری آن دارند. سه تار قیمت کمتری نیز دارد و به دلیل طناز و ظریف بودن سه تار، به دختر تشبیه می شود و به دلیل چابک و قوی بودن تار، به پسر تشبیه خواهد شد.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

تفاوت در نواختن تار و سه تار

تار و سه تار از نظر نحوه نواختن با هم فرق دارند که امکان دارد خیلی ها به آن پی نبرده باشند. طریقه نواختن سه تار توسط مضراب فلزی صورت می گیرد که این مضراب روی انگشت سبابه گذاشته می شود. برخی مواقع برای اینکه صدا نرم تر شود نوازنده بر روی سیم ها با ناخن انگشت سبابه می نوازد. طریقه نواختن تار نیز توسط مضراب فلزی است که اکثرا این مضراب از جنس برنج می باشد و انتهای آن با موم پوشیده می شود.

در سه تار انگشت سبابه حرکت می کند و نوک انگشت بر روی سیم ها ضربه وارد می کند تا عملیات نواختن انجام شود؛ اما در تار با حرکت کردن مچ، مضراب بر روی سیم ها از بالا به پایین زده می شود تا نواختن انجام شود.

 ۴ سیم در سه تار وجود دارد که سیم واخوان و سیم سفید دو سیم آخر است و نواختن آنها با هم انجام می شود. ولی در تار ۶ سیم وجود دارد که جفت هستند و اکثرا دو، سل، دو کوک خواهند شد. ترفندهای این دو ساز از نظر نحوه مضراب زدن نیز همانند هم هستند و از ترفندهای چپ، راست، ریز، دراب و غیره در هر دو بکار می رود.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

فرق آنها از نظر کاربرد

کاربرد تار و سه تار با توجه به ویژگی صدایی متفاوت است؛ مثلا، در تک نوازی و دو نوازی از سه تار بکار می رود و تار دارای صدای حجیم تر و بم تر خواهد بود؛ به همین دلیل در گروه ها بکار می رود. اما نمی توان به طور قطعی این موضوع را عنوان کرد؛ چون هر دو این سازها بر اساس تکنیک نواختن این امکان را دارند تا در شرایط مختلف کاربرد داشته باشند. در گروه نوازی های زیادی سه تار دیده می شود و در تک نوازی های زیادی نیز تار به چشم خورده است.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

فرق یادگیری تار و سه تار

برخی اعتقاد دارند که جهت آغاز یادگیری بهتر است ابتدا سه تار را آموخت؛ زیرا آسانتر خواهد بود. ولی ما توصیه می کنیم به هر کدام که علاقه دارید همان را بیاموزید؛ چون هیچ کدام برتری خاصی نسبت به دیگری ندارد و هر یک نیز از ویژگی های مربوط به خود برخوردار است.

 اگر قصد یادگیری سه تار را دارید باید در آغاز کار جهت مضرب زدن بر روی قدرت مچ بیشتر تمرکز داشته باشید. اگر قصد نواختن تار را دارید باید تمرکز خود را بر روی نواختن با انگشت سبابه قرار دهید.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

شباهت تار و سه تار

برخی مواقع هر دو ۲۵ پرده دارند که بر روی یک دسته به شکل ۳ یا ۴ تایی بسته شده اند و بر اساس فاصله دستگاه شور یا سل تنظیم پرده بندی هر دو انجام می شود. سیم های هر دو با نام های دو، سل، دو، دو است و همچنین تار و سه تار هر دو انگشت گذاری یکسانی دارند.

مقایسه تار و سه تار از تفاوت ظاهری گرفته تا طنین صدا و نواختن

پرده های تار و سه تار چرا ثابت است؟

فاصله های ریزتر از ربع پرده که به وفور در موسیقی ایران دیده می شود؛ باعث شده، نوازنده بدون زحمت از پرده های متحرک استفاده کند. چرا همه پرده ها به شکل ثابت بر روی ساز بسته نمی شود تا نیاز نباشد پرده را بالا و پایین کشید؟

 زمانی که کم شدن فاصله پرده ها، باعث شود انگشت به خوبی میان آن ها قرار نگیرد، با گوشت دست لرزش سیم حذف می شود و با گرفته شدن صدای سیم، طنین ساز بی کیفیت خواهد شد. پرده روی دسته ساز، باعث می شود برای نوازنده محل دقیق نت ها راحت تر پیدا شود و همچنین سبب می شود نقش یک شیطانک را بازی کند. بنابراین فشار دست بر پرده و برآمدگی آن، باعث قطع شدن لرزش سیم از محل پرده به قبل از آن می شود و در زمان زخمه زدن صدای شفافی ایجاد خواهد شد.

نوشته های مشابه

Comments are closed.